روایتی از حلب در تهران
درباره تئاتر مثبت 963 که این روزها در تماشاخانه موج نو اجرا می شود

مصطفی آرانی

نمایش مثبت 963 این روزها در تماشاخانه موج نوی تهران اجرا می شود. موضوع این نمایش جنگ داخلی سوریه است. محسن قرایی، کارگردانی کار را به عهده دارد و نرگس فرشی نویسنده آن است. این تئاتر یک بازیگر دارد که به شکل مونولوگ آن را اجرا می کند و آن بازیگر هم باران کوثری است.
به نظر می رسد درباره اصل اجرای این نمایش دو مساله قابل تقدیر وجود دارد. نخست اینکه این نمایش توانسته موضوعی حساس به نام سوریه که با امنیت ملی در ایران گره خورده را مورد توجه قرار دهد و البته لزوما هم مطابق با خط تبلیغی رسمی در این زمینه حرکت نکند. از سوی دیگر دید انسانی نویسنده به مساله ... دیدن ادامه ›› جنگ، باعث شده که این کار در سوریه ای که ده ها و بلکه صدها گروه با مواضع مختلف با هم می جنگند؛ موضعی بی طرفانه و مستقل داشته باشد.
با این حال همین نکته به پاشنه آشیل کار هم تبدیل شده و تئاتر را به یک کار ضد جنگ مطلق تبدیل کرده و شاید اگر تحقیق مفصل نویسنده نبود و اسامی اماکن و آدرس های شهر حلب به آن دقت بیان نمی شد؛ این تئاتر می توانست برای هر جنگ دیگری در هر نقطه جغرافیایی دیگری هم معنا پیدا کند.
متن این نمایش البته غیر از تحقیق مفصل، ارزش های دراماتیک خود را هم دارد که به خصوص خود را در زمان بیان برخی دیالوگ های خاص نشان می دهد. مثل آنجا که بازیگر به معشوقش می گوید "برای من همه کسانی که روبروی تو ایستاده اند؛ زیر یک پرچم قرار دارند."
صد البته که نمی توان نقش باران کوثری را در موفقیت نسبی این تئاتر نادیده گرفت. علاوه بر اینکه نام کوثری به این تئاتر اعتبار بخشیده؛ نمی توان از دو نکته به سادگی گذشت. دشواری کار از جهت اینکه او باید در طول نمایش به طور همزمان معلولیت و گفتگو با تلفن را به تصویر بکشد و البته تسلط او به متنی که باید طی 45 دقیقه و تقریبا به صورت پیوسته آن را ارایه کند.
همه این ها باعث می شود که بگوییم تئاتر مثبت 963 که نام خود را از کد تلفن شهری سوریه گرفته نمره قابل قبولی را از مخاطب می گیرد هر چند که می شد این نمره با افزودن عناصر داستانی بیشتر به متن و یا دراماتیزه کردن مسایل دیگری که در ماجرای سوریه وجود دارد (مثل دوگانه آزادی و امنیت) ارتقا پیدا کند.