مروری بر نمایش «آشپزخانه و متعلقات»
من نوازش می شوم، پس هستم.

با درود به کلیه عوامل نمایش و تشکر از تلاش هنرمندانه آنها برای خلق این اثر. نشستن در برابر هنرمندانی که در سال گذشته دو نمایش بیاد ماندنی به نام «من و گربه پری» و «خالی» از آنها دیده بودم کار بسیار سختی بود زیرا می بایست آن نقش ها و بازی ها را فراموش می کردم ولی البته همه آنها با بازی و نقش متفاوت خاطره ارزشمند جدیدی خلق کردند. موسیقی زنده و دکور ساخته شده و عوامل و بازیگران با تجربه از برکات داشتن تهیه کننده حرفه ای برای این اثر بود.

اَنیس ژاوی Agnès Jaoui فیلمنامه نویس، بازیگر، خواننده، و کارگردان فرانسوی که جوایز زیادی را از جشنواره های متعدد سینمایی از آن خود کرده، درخانواده ای که پدر و مادر هر دو نویسنده بودند و تبار یهودی از کشور تونس داشتند بدنیا آمد و از همان نوجوانی به هنر تئاتر و سینما و فعالیت در این حرفه علاقه نشان داد، تحصیل کرد و پله های ترقی را با دانش و تجربه کافی پیمود. او در فیلم کمدی درام سینمایی «آشپزخانه و متعلقات» که در سال 1993 در کشور فرانسه ... دیدن ادامه ›› ساخته و اکران شد نقش شارلوت را هم بازی میکرد. ژاک و مارتین یک خانواده بورژوای پاریسی دوستان خود را پس از سالها برای شام دعوت می کنند و ماجراهایی بین آنها اتفاق می افتد و در این بین تماشاگر با مجموعه ای از آمیزشهای اجتماعی مثبت و منفی بین افراد آگاه می شود.

شاید بهترین پنجره برای دیدن و فهم کنش و واکنش های کارکترهای این نمایش زاویه دید روانکاوانه از نوع «تحلیل رفتار متقابل» به عنوان روشی برای تفسیر رفتار آنها باشد که ما در ایران با ترجمه های اسماعیل فصیح و مهدی قرچه داغی از کتابهای دکتر اریک برن ( تحلیل رفتار متقابل، بازیها...) در دهه های 60 و 70 شمسی با آن آشنا شدیم. تقریباً تمامی کارکترهای نمایش به نوعی نیاز مبرم به «نوازش» شدن یا تحویل گرفته شدن دارند. این نوازش صرفاً لمسی نیست. وقتی مارتین که دارای دو فرزند است و از طرف همسر خود نوازش یا تقدیر نمی شود از مادر بودن خود نیز گلایه می کند. این مهمانی شاید برای وی راهی باز کند تا در بین دوستان قدیمی تحویل گرفته شود تا او بتواند رشد کند و دلیلی برای زنده ماندن داشته باشه و در نهایت بتواند جایگاه ارزشمند خود را در زندگی مشترک و بین دوستان قدیمی بیابد. اصرار برای خوردن کیک بستی و دریافت بازخورد از مهمانها نسبت به مزه غذاها و دسری که او درست کرده نشان از نیاز مبرم به نوازش شدن دارد که متأسفانه آن را دریافت نکرد. این نیاز البته در همه آن افراد قابل مشاهده بود خصوصاً ژُرژ که نویسنده ای بود در جستجوی فهمیده شدن و تحویل گرفته شدن از طرف مهمانها ولی او هم بدلیل فقدان این نوازش تصمیم به ترک منزل ژاک و مارتین گرفت. نیاز به نوازش در کارکتر ژاک هم کاملاً نمایان بود و به همین دلیل دوست داشت دوست هنرمند و سلبریتی که مجری تلویزیون بود او را تحویل بگیرد. حتی حاضر شد مبلغی که او در قمار باخته بود را به او بازگرداند تا بلکه کمی احساس ارزشمند بودن کند.

از دیگر روشهایی که می توانم نمایش «آشپزخانه و متعلقات» را بهتر فهم کنم نگاه از سه حالت خودآگاه انسانها یعنی «والد»، «بالغ»، و «کودک» است. در واقع شارلوت، ژُرژ، مارتین، ژاک و همه شخصیت ها در موقعیت‌های گوناگون مهمانی رفتارهای مختلفی از خود بروز دادند، و تحلیل ساختار شخصیت آنها به معنی بررسی ساختار حالات شخصیت و رفتار آنهاست که به صورت رفتاری و احساسی بروز کرد. برای مثال شخصیت مارتین دارای والد قوی بود و این را از احساس حمایتگرانه وی نسبت به برادرش که شخصیتی کودکانه داشت و احساساتی همانند عجول، غیر منطقی، مهرطلب، و یا قربانی داشت بروز می داد. شخصیت تمامی کارکترهای این نمایش قابلیت تحلیل دقیق روانکاوانه بر اساس نظریه اریک برن دارد.

از مترجم محترم خانم یونس زاده و نشر نی بابت چاپ این اثر مهم و همچنین خانم سلطانی بابت کارگردانی این اثر برجسته ولی مهجور و معرفی انیس ژاوی به تماشاگر ایرانی تشکر و قدردانی ویژه دارم. اگر تحلیل درستی کرده باشم این نمایش به چند جلسه نقد وبررسی با حضور هنرمندان و اساتید روانشناسی و روانکاوی دارد.

سپاس از همه شما