فیلم «پیرپسر» با روایتی چندلایه، تلاش میکند طبقات اجتماعی مختلف را در بستری تیرهروایت به تصویر بکشد. استفاده از رنگهای غالباً قهوهای و زرد کدر، بهخوبی القاکننده فضای فرسوده، مرده و غیربهداشتیِ حاکم بر جهان فیلم است و بهنوعی ناخودآگاه مخاطب را در وضعیت روانیِ بسته و تهدیدآمیز شخصیتها شریک میکند.
یکی از خطوط قابلتوجه در روایت، نمایش قشر فرهنگی در برابر ساختار معیوب قدرت است. شخصیتی که آقای بهداد ایفاگر آن است، با همهی نمادگراییاش، یادآور آن گروه از اهل فرهنگ است که ذاتاً خشونتگریزند اما در بزنگاههای تاریخی، ناچار به واکنش رادیکال میشوند. از نگاه یک بازیگر، شخصیت بهداد پتانسیل دراماتیک قابلتوجهی دارد، اما متأسفانه اجرای او به این ظرفیت پاسخ نمیدهد. نقشآفرینی او از نظر باورپذیری دچار ضعفهایی بود که باعث شد بهجای همراهی بیواسطه، مدام در حال پذیرش اجباری بازی باشم.
برخلاف او، جناب حسن پورشیرازی در اوج بلوغ بازیگریاش ظاهر میشود. بازی او با ریزهکاریهای حرکتی، تن صدا، سکوتها و حتی انتخاب زاویه نگاه، چند سطح از آنچه امروز در سینمای ایران رایج است، جلوتر بود. تماشای او برای هر بازیگر، خود یک کلاس بازی است.
در مورد سایر بازیگران، انتخاب خانم لیلا حاتمی برای نقشی با آن ویژگیها، بهوضوح انتخابی اشتباه بود. نه فیزیک بدنی و نه لحن گفتاریشان با
... دیدن ادامه ››
کاراکتر هماهنگ نبود. همینطور بازی آقای ولیزادگان، با وجود استعداد مشهود، هنوز به پختگی لازم نرسیده بود و در اجرای ریتم درونی نقش دچار نوسان بود.
از نظر ساختاری، فیلم در بخش میانی دچار آشفتگی است. ورود بیمقدمه برخی شخصیتها (دوست رعنا، شخصیت جناب رویگری، آقای حمیدیان و...) و سکانسهایی مثل کافهنشینیها یا گفتوگوی مربوط به چشم، نه به رشد کاراکترها کمک میکرد و نه به پیشبرد روایت. اگر هدف، معرفی لایههای مختلف شخصیتی بود، این معرفیها فاقد انسجام و ضرورت بودند.
نکتهای فرمی که توجه من را جلب کرد، استفاده مکرر از تصویر پا بود؛ عنصری که شاید در ترکیبی از نمادهای شهوانی، سلطهجویانه یا حتی نشانههای روانیِ فروکاهنده شخصیتها، نقش داشت و هوشمندانه در میزانسن جاگذاری شده بود.
در مجموع، «پیرپسر» اثری جسورانه، با فرم و محتوای قابل تحلیل بود. بازی درخشان آقای پورشیرازی و تلاش فیلم برای ساخت فضایی متفاوت از غالب تولیدات سینمای ایران، آن را به اثری قابل تأمل تبدیل کرده است.
خسته نباشید به گروه سازنده.